نام گیاه: | عناب |
نام علمی: | Ziziphus از خانواده Rhamnaceae |
موارد کاربرد: | آسم، تصفیه خون، تقویت سیستم گوارشی، تقویت کبد، تقویت معده، تنگی نفس، خون ساز، رفع اسهال، رفع خارش بدن، رفع عطش، رفع یبوست، ضد غلظت خون، کاهش فشار خون، مسکن حرارت کبد، مسکن حرارت معده، ملین سینه و حلق |
نوع استفاده: | پودر عناب، حبه عناب، دمنوش |
طبع: | معتدل مایل به تر |
عوارض: | عناب، نفاخ، دیر هضم و مقلل منی است. برای معده های سرد و مرطوب ضرر دارد و باعث ضعف نیروی جنسی می شود. |
محل رویش: | چین، ژاپن، نپال، هند، پاکستان، افغانستان، مصر، تونس و ایران در استان های مازندران، خراسان، کرمان، فارس، سیستان و بلوچستان، اصفهان، یزد، مرکزی، کردستان، لرستان و هرمزگان |
محصولات مرتبط
خواص عناب: عناب میوه درختی است که ارتفاع آن به هشت متر می رسد و گونه های بسیار زیادی دارد. درخت عناب، چوبی محکم دارد و پوست آن، قرمز مایل به قهوهای و پررنگ است. بعضی از گونه های درخت عناب، تیغ دار است. تیغ های ساقه های درخت عناب، بسیار تیز، محکم، کشیده، کمی هلالی شکل و هم رنگ ساقه ها هستند.
برگهای درخت عناب کمی کشیده، مایل به بادامی شکل و کمی ضخیم اند و با دم برگی هایی بسیار کوتاه به صورت متناوب رشد می کنند. کناره برگ های درخت عناب دندانه دار است.
گلهای درخت عناب، بسیار کوچک و سبز مایل به زردند و در محل اتصال برگ به ساقه می رویند؛ هر یک از گل ها، پنج گلبرگ مثلثی شکل و کاملاً جدا دارد که به صورت پنج ضلعی منتظم رشد می کنند.
میوه عناب کوچک، گوشتی، تقریباً بیضی گون و مایل به تخم مرغی شکل است. گوشت و پوسته عناب، ابتدا سبز رنگ است؛ ولی پس از رسیدن کامل، پوست آن قرمز پررنگ و گوشتش کرمی می شود. عناب پس از خشک شدن چروکیده می شود. طعم عناب ابتدا گس است؛ ولی پس از رسیدن کامل، شیرین و لعاب دار می شود.
عناب، هستهای سفت، کوچک، کشیده و قهوهای رنگ دارد که هر دو سر آن نوک دار و به گوشت آن چسبیده است. بهترین عناب کاملاً رسیده، بزرگ، پرگوشت، شیرین و قرمز رنگ است.
محل رویش
چین، ژاپن، نپال، هند، پاکستان، افغانستان، مصر، تونس و ایران در استان های مازندران، خراسان، کرمان، فارس، سیستان و بلوچستان، اصفهان، یزد، مرکزی، کردستان، لرستان و هرمزگان
کاشت داشت و برداشت
معمولی ترین روش تکثیر درخت عناب، کاشت پاجوش های آن است؛ ولی از راه کاشت مغز هسته میوه یا قلمه نیز تکثیر می شود. برای کاشت هسته درخت عناب، باید قشر سخت خارجی آن را شکست؛ به طوری که مغزش آسیب نبیند؛ سپس مغز آن را کاشت. مغز هسته درخت عناب معمولاً دو سال پس از کاشته شدن جوانه میزند. پاجوش های درخت عناب، اوایل یا اواخر پاییز کاشته می شوند.
اجزای مورد استفاده و مشتقات
از چوب، برگ، میوه، هسته، میوه و صمغ درخت عناب استفاده می شود.
مواد تشکیل دهنده
در هر صد گرم میوه عناب 2.7 تا 6.4 گرم مواد قندی و حدود 69 میلی گرم ویتامین C وجود دارد. میوه عناب، دارای مقداری پروتئین و لعاب فراوان است. در روغن هسته درخت عناب، اسید اولئیک، اسید لینولئیک، اسید پالمیتیک و فیتوسترول وجود دارد.
طبیعت
عناب، حرارتی معتدل دارد و کمی مایل به تر است.
افعال و خواص عناب
عناب قوام اخلاط بدن را تعدیل می کند و آن ها را قابل دفع می سازد. به این صورت که اخلاط رقیق را غلیظ، و اخلاط غلیظ را رقیق می کند.
همچنین عناب ملین احشاء (آنچه در سینه و شکم است)، مسهل اخلاط رقیق و مسکن تشنگی ست.
تصفیه خون
عناب خون را صاف کرده و آن را پاکسازی میکند. همچنین عناب خون ساز است.
عناب فشار خون را کم کاهش می دهد.اگر در سکنجبین و کاسنی پنجاه عدد عناب را جوشانده و روزانه میل نمایید از فشار خون در امانید.
نوشیدن آب خیسانده یا جوشانده عناب در عرق کاسنی یا سکنجبین مسکن حدت صفرا و خون است و به درمان مخملک حصبه و آبله صفراوی کمک میکند.
ملین سینه و حلق
عناب ملین سینه و حلق است و به خاطر لعاب زیادی که دارد، خشونت سینه را رفع کرده و ضد سرفه می باشد.
عناب رسیده نیمه خشک بیماریهای سینه و ریه، خشونت صدا ناشی از حرارت، سرفه، تنگی نفس و درد سینه را بهبود می بخشد.
همچنین عناب برای درمان بیماری های ریوی و آسم مفید است.
قابل ذکر است که عناب خشک برای درمان بیماری های سینه و ریه از عناب تازه بهتر است.
رفع بیماری های کبد، معده، کلیه
عناب رسیده نیمه خشک حرارت کبد، بیماری های کبد، بیماری های کلیه، بیماری های مثانه، بیماری های مقعد، سوزش امعاء (روده ها)، سوزش معده و فساد مزاج کبد را بهبود می بخشد.
عناب مسکن التهاب معده و تقویت کننده معده و طحال و سیستم گوارشی می باشد و یبوست را برطرف می کند.
اگر عناب نیمه رسیده را با هسته اش پودر کنید، خوردن آن برای درمان زخم امعاء (روده ها) مفید است.
اگر عناب نیمه رسیده را با هسته اش پودر کنید، خوردن آن با آب سرد اسهال را برطرف می کند.
خواص اجزای درخت عناب
خواص برگ درخت عناب
نوشیدن جوشانده برگ درخت عناب با مقداری شکر به مدت پنج روز متوالی، خارش بدن را برطرف می کند.
برگ تازه درخت عناب باعث بی حسی زبان می شود؛ به همین دلیل جویدن آن پیش از خوردن ادویه بدطعم، کاربرد دارد.
ذرور (پودر دوای خشک که روی زخم می پاشند) پودر برگ خشک شده درخت عناب، جذام و زخم های مزمن را بهبود می بخشد، به ویژه اگر ابتدا روی زخم عسل بمالید.
خواص چوب درخت عناب
براده چوب درخت عناب، به درمان سحج (خراشیدن و پوست باز کردن) روده و درمان اگزما و خارش کمک می کند. ضماد براده چوب درخت عناب، در شکسته بندی استخوان یا دررفتگی مفصل کاربرد دارد.
خواص صمغ درخت عناب
طلای (دوایی رقیق که به صورت نازک روی عضو بیمار میمالند) صمغ درخت عناب برای بهبود بیماریهای چشم مفید است. طلای صمغ درخت عناب با سرکه، قوبا(خشونتی است که در روی ظاهر پوست ایجاد می شود و باعث خارش شدید و لایه لایه شدن آن می گردد) را بهبود می بخشد.
مقدار مصرف عناب
مقدار مصرف مجاز عناب در روز پنجاه عدد است.
مضرات
عناب، نفاخ، دیر هضم و مقلل منی است. برای معده های سرد و مرطوب ضرر دارد و باعث ضعف نیروی جنسی می شود.
مصلحات و تدابیر
شکر، مویز و گلاب، برای نفخ و معده های سرد و مرطوب
عسل و ادویه مبهی برای قلت منی و ضعف نیروی جنسی
مصلح دوایی است که از راه هایی چون دفع ضرر دوا، یا معاونت در فعل دوا، یا حفظ قوت دوا، یا بدرقه کردن دارو برای رسیدن به همه بدن، اصلاح حال ماکول و مشروب می کند.
منبع مطلب فوق کتاب مفردات آقای سید محمد علی سید نظری می باشد. این کتاب از کتب مرجع طب سنتی به شمار می رود. تمام تلاش مجموعه سبزینا این است که مطلبی علمی و دقیق به شما ارائه دهد تا در نهایت دایرة المعارفی کامل از گیاهان دارویی داشته باشیم.
دیدگاه ها